Hooghangend Fruit: agenda voor radicale verduurzaming van de ziekenhuiszorg

Voorbij het laaghangend fruit: de volgende stap in verduurzaming

De afgelopen jaren zette de zorgsector belangrijke stappen met praktische maatregelen zoals afvalreductie en energiebesparing. Maar de grootste winst ligt hoger in de boom. Hooghangend Fruit richt zich daarom expliciet op systeemverandering: structurele keuzes in beleid, bekostiging, cultuur en organisatie die nodig zijn om duurzaamheid integraal te verankeren in het zorgproces.

Celina Kroon, Programmamanager Duurzaamheid van het UMC Utrecht: “De volgende fase vraagt om bredere institutionele keuzes. We mogen duurzaamheid niet langer als een vrijblijvende belangrijke bijzaak behandelen, we kunnen het ook niet. De ecologische houdbaarheid van de zorg, raakt aan de houdbaarheid van zorg en onze gezondheid in het algemeen.”

Vijf oplossingsrichtingen voor een radicaal duurzamere zorgsector

De transitieagenda benoemt vijf oplossingsrichtingen, elk uitgewerkt in actiepaden die samen de routekaart vormen richting een toekomstbestendige ziekenhuiszorg.

1. Behandelingen aanpassen waar de grootste winst te behalen is

Een brede scan van medische richtlijnen en protocollen helpt behandelingen te identificeren waarop substantiële milieuwinst mogelijk is. Deze bestaande processen worden daar waar mogelijk aangepast om de footprint te verlagen.

2. Passende zorg 

De duurzame transitie wordt gepositioneerd als ‘zorgen in schaarste’. De norm verschuift van ‘doen wat kan’ naar ‘doen wat nodig is’. Dit vraagt om cultuurverandering, die begint in de spreekkamer. 

3. Structurele financiering

De zorg moet worden gezien als een herverdelingsvraagstuk. De transitieagenda pleit voor shared-savings begrotingen, CO₂-budgetten per ziekenhuis en gezamenlijke, duurzame inkoop. 

4. Feiten op tafel en sturen op data

Heldere indicatoren voor duurzaamheid in de zorg maken prestaties meetbaar. Benchmarking tussen ziekenhuizen, inclusief True Pricing, draagt bij aan transparantie en stimuleert verbetering. Met betrouwbare data wordt verduurzaming een strategische stuurvariabele.

5. Versterken van de vergroeningsbeweging in de zorg

De duurzame transitie is begonnen en we zitten in een overgangsfase. Het hooghangend fruit kan alleen worden geplukt wanneer de betrokken organisaties elkaar blijven vinden in gedeelde ambitie. Dit vraagt om meer samenwerking, lef en visie.

Bouwstenen voor een toekomstbestendig zorgstelsel

Hooghangend Fruit laat zien dat duurzame zorg geen optionele ambitie is, maar een haalbare en noodzakelijke voorwaarde voor goede zorg in de toekomst. Door keuzes te maken die verder gaan dan de korte termijn, kan de sector een omslag realiseren die zowel mens, milieu als maatschappij ten goede komt.

Lees hier de volledige agenda.

Webinar

Op 15 januari vindt er een webinar plaats voor iedereen die betrokken is bij de verduurzaming van de zorg: professionals, beleidsmakers, onderzoekers en innovators. Aanmelden voor deze online sessie: Inschrijven Hooghangend Fruit event.