Familiebedrijven verdienen meer aandacht voor eigendomsdynamiek

Familiebedrijven vormen het fundament van de Nederlandse economie. Toch is er nog weinig aandacht voor de dynamiek binnen de groep van eigenaren. Prof. dr.  Marta Berent-Braun wil daar verandering in brengen. Op 13 juni sprak zij haar oratie uit als Van Lanschot Kempen hoogleraar Familiebedrijven en Eigendomsdynamiek aan Nyenrode Business Universiteit.

Berent-Braun wijdt haar academische loopbaan aan het bestuderen van familiebedrijven, met een bijzondere focus op eigendom: wie bezit het bedrijf, hoe werken die eigenaren samen, en wat betekent dat voor het succes van het bedrijf? In haar onderzoek staat de zogenoemde eigendomsdynamiek centraal—de relaties, gedragingen en percepties van familie-eigenaren. “We zien eigendom vaak als een structuur, maar het is ook een sociale groep,” legt ze uit. “Hoe eigenaren met elkaar omgaan, beïnvloedt het succes van het bedrijf.” Ze benadrukt dat familie-eigenaren verschillende rollen kunnen vervullen—van passieve aandeelhouder tot actieve bestuurder of betrokken steward.

Meerdere eigenaren, meer complexiteit

Uit recente cijfers blijkt dat 77% van de Nederlandse familiebedrijven meerdere eigenaren heeft. Deze bedrijven zijn verantwoordelijk voor 86% van de werkgelegenheid, 93% van de omzet en 92% van de toegevoegde waarde binnen de familiebedrijven. “Toch wordt in onderzoek vaak gesproken over ‘de familie’, zonder te specificeren wie dat zijn,” aldus Berent-Braun. “Zijn het de eigenaren, de managers, of familieleden zonder formele rol?”

Ze pleit dan ook voor meer precisie in onderzoek én praktijk. “We moeten eigenaarschap niet alleen zien als een juridische status, maar als een dynamisch samenspel van mensen, belangen en emoties.”

Toekomstgericht eigenaarschap

Berent-Braun ziet dat jongere generaties familie-eigenaren andere vragen stellen. “Ze willen weten: is ons bedrijf nog wel maatschappelijk verantwoord? Wat is onze impact op klimaat en samenleving?” Ze ziet een verschuiving van filantropie naar impactgericht ondernemen. “Eigenaarschap is niet alleen een recht, maar ook een verantwoordelijkheid.”

Van familiebedrijf naar wetenschap

Berent-Braun groeide op in Polen, waar haar ouders begin jaren ’90 een klein familiebedrijf startten. “Ik hielp in de zomervakantie mee, maar mijn ouders wilden dat ik mijn eigen weg ging,” vertelt ze. Die weg leidde uiteindelijk naar Nederland, waar ze via een college over familiebedrijven haar passie voor dit onderwerp ontdekte. “Ik realiseerde me: dit gaat over mijn ouders. En er is zelfs wetenschap over!”

Met haar leerstoel, die gesponsord wordt door Van Lanschot Kempen, wil ze bijdragen aan beter begrip van eigendomsdynamiek en de rol van familie-eigenaren in duurzame bedrijfsvoering. “Als we familiebedrijven willen helpen succesvol te blijven, moeten we begrijpen hoe eigenaarschap werkt—en hoe we het kunnen versterken.”

Berent-Braun 2025 Inaugural lecture