“Juist in tijden van disrupties, en daar zitten we nu in, moet je als top en medezeggenschapsraad met elkaar anticiperen in plaats van recht tegenover elkaar staan,” zegt prof. dr. Annemieke Roobeek, hoogleraar Strategie en Transformatiemanagement aan Nyenrode Business Universiteit. “Je moet zorgen voor een ‘gouden driehoek’.”
“De gouden driehoek wil zeggen dat al vroeg in een proces, of dat nou grote investeringen zijn of een reorganisatie, de raad van bestuur, raad van commissarissen en van de medezeggenschapsraad samen kaders moeten maken en informeel overleg in de driehoek moeten hebben.” Tijdens het Executive Programma Moderne Medezeggenschap leren deelnemers de nieuwste inzichten op het gebied van strategie, governance en besluitvorming die hiervoor nodig zijn. “De top van een organisatie weet vaak niet waar mogelijke blokkades of hobbels zitten. Een constructief meedenkende medezeggenschap kan de top voor problemen behoeden bij het implementeren van strategieën en besluiten. De leden komen uit alle aders van de organisatie en voelen daardoor veel beter aan of een strategie of besluit goed gaat vallen. En ze kunnen deze met de juiste redenen omkleden. Bovendien is het kennisniveau in bedrijven en organisaties steeds hoger en wil men ook graag over grotere thema’s meepraten en medeverantwoordelijkheid nemen.”
Nieuwe vaardigheden
Deelnemers aan het programma kiezen zelf een strategisch onderwerp voor de verplichte thesis. Wel moet het thema relevant zijn voor het bedrijf, impact hebben en leiden tot de inzet van de gouden driehoek. In die keuze voor onderwerpen ziet Roobeek actuele onderwerpen terug. “Op dit moment kiezen veel deelnemende organisaties voor de opbouw van nieuwe competenties, en reskilling en upskilling voor duurzame inzetbaarheid. Bedrijven investeren veel in bijvoorbeeld digitalisering. Tegelijkertijd doen ze nog te weinig aan de tijdige reskilling en upskilling van medewerkers, zodat die het werk kunnen blijven doen de komende jaren. Dat ze hun waarde behouden en fit en met focus in de toekomst kunnen blijven werken.”Het land in
Ook deelnemers van ABN Amro werkten aan dit gat tussen vaardigheden. “ABN Amro wil een duurzame bank zijn, maar medewerkers maken zich zorgen of ze wel de juiste vaardigheden en handvatten krijgen om zich op tijd aan te passen. Wil je klanten goed blijven adviseren, moet je nu kennis van duurzaamheid hebben en innovatieve producten en diensten kunnen aanbieden. De deelnemers hebben dit vraagstuk uitgewerkt en vervolgens tijdens het programma besproken met vertegenwoordigers van de Executive Committee en de Raad van Commissarissen van de bank. De skilling wordt nu opgevoerd. Maar ook wil de top in het land ophalen waar nou echt de schoen wringt. De medezeggenschapsraad gaat nu met het management naar een vestiging om rond dit thema met elkaar en de lokale medewerkers te werken.”
Roobeek vindt het moment dat een delegatie van de top van een organisatie naar Nyenrode komt, altijd heel boeiend. “De deelnemers gaan in het vierde blok het strategisch thema waaraan ze gewerkt hebben op neutraal terrein voorleggen aan de delegatie van hun organisatie. Voor bestuurders is het vaak een openbaring dat ze ook op een strategisch niveau en met grotere, actuele thema’s kunnen werken.”
Meer vrouwen en jongeren
“Als een organisatie heeft meegedaan met het programma, zien we daarna snel veranderingen. De samenstelling van de medezeggenschap verandert: meer jonge mensen, meer hoogopgeleiden en meer vrouwen en meer diversiteit. Het wordt meer een afspiegeling van de samenleving. Er wordt daarna ook beter en meer genetwerkt in en buiten de organisatie. Ook gaan vrouwen na het volgen van het programma vaker in het dagelijks bestuur; ze voelen zich erdoor gesterkt. Bij de meeste oudere deelnemers gaan de ogen open voor meer diversiteit en ruimte geven aan jongeren. Maar het belangrijkste is dat de focus van dagelijkse nitty-gritty naar grotere vraagstukken verlegd wordt.”