Problemen oplossen anno 2018: Frame Innovation

Hoe komt de Franse designer Philippe Starck op briljante ideeën? En welke lessen kunnen professionals uit organisaties daaruit trekken? Vanuit deze vraagstelling onderzocht Kees Dorst, hoogleraar Design aan de University of Technology Sydney, de afgelopen tien jaar de denk- en werkwijze van ontwerpers. Het resultaat: een revolutionaire probleembenadering, het Frame Innovation Model. Tijdens een tweedaagse masterclass kunnen professionals zich het model eigen maken; een primeur in Nederland.

‘We cannot solve our problems with the same thinking we used when created them.’ Miranda van der Kwaak, programma-manager van de opleiding licht toe: ‘Deze quote van Albert Einstein slaat de spijker op zijn kop. De wereld om ons heen verandert in razend tempo. Te midden van digitale innovaties, artificiële intelligentie en een kluwen van stakeholders, schieten de traditionele businessmodellen tekort. Nyenrode Business Universiteit bespeurt deze huidige worsteling bij professionals en hun organisaties. In het voorjaar van 2016 kwam het model Dorst in ons vizier; een prachtige toevoeging aan ons Future Lab waar we met de allernieuwste inzichten organisaties willen begeleiden naar een ‘ sustainable future’. De kernkracht van het model is dat het reactie vervangt door creatie’, vervolgt zij. ‘En het is verbluffend helder: de negen praktische stappen helpen je door het gehele proces.’

Opengooien

Kees Dorst, founder van het Frame Innovation Model vult aan: ‘Mijn onderzoek had een verrassende uitkomst: de superexperts in design focussen niet zozeer op de oplossing, maar juist op het probleem. Het draait om het vinden van een originele invalshoek.’ Van der Kwaak: ‘We maken de fout om ons vast te leggen in de probleemdefinitie. Bij deze methode laat je dat helemaal los. Met dit model maak je een spannende reis. Je kent alleen de eerste afslag, de bestemming is een verrassing. Iedereen die bereid is deze onzekerheid te omarmen, kan het model leren toepassen’.

‘Mijn methodiek is een samenballing van analyse én creatie’, legt Dorst uit. ‘Tijdens de eerste modelstappen spit je het probleem zo diep mogelijk uit. En dan volgt een stap die aanvankelijk onwennig voelt: je gooit de context van het probleem helemaal open naar iedereen die geïnteresseerd is in de oplossing, inclusief de vaak hemelsbreed verschillende thema’s en belangen. Zodoende ‘frame’; herschrijf je het probleem op totaal vernieuwende wijze.’

Filosoof en praktijkman

‘Dit is dus wezenlijk anders dan het brainstormen waarbij je oeverloos scenario’s produceert. Dat doet geen recht aan de complexiteit van probleemsituaties.’ Het tekent Dorst, die behalve industrieel ontwerp aan de TU Delft ook filosofie aan de Erasmus Universiteit studeerde. ‘Maar’, tekent hij daarbij aan, ‘reflectie staat bij mij in dienst van de ontwikkeling van praktische methodiek. In Australië heb ik mijn model kunnen testen met zo’n 140 projecten in real life. Ook in Nederland ontdekt men de methode nu. Zo heeft Rijkswaterstaat de bouw van een tunnel op de A9 durven framen als de opzet van een tijdelijke economie. Dat bood ineens een venster op mogelijkheden in de samenwerking met het werkgebied de Bijlmer. Het zijn kansen die anders over het hoofd worden gezien.’

Model rijp voor de wereld

‘Het is fantastisch te ervaren dat mijn methode van Frame Innovation simpelweg werkt’, benadrukt Dorst. ‘Ik vind het spannend om te gaan zien hoe de deelnemers van de masterclass mijn methode gaan toepassen en hopelijk als beweging kunnen uitzetten binnen de eigen organisatie. Want we staan op een historisch keerpunt: de open, ‘wicked’ vraagstukken van nu zijn alleen oplosbaar als wij op onze beurt de kunst van een open houding gaan verstaan.’