‘Teamontwikkeling is een ongeslepen diamant in het onderwijs’

‘Het onderwijs moet de 21^e eeuw in getild worden. De sleutel? Teamontwikkeling. Ik ben ervan overtuigd dat horizontale teamorganisatie de krachtpatser is die het onderwijs nodig heeft.’ Maar hoe geef je dat vorm op scholen? Jeroen Roufs, afdelingsleider bij Maaswaal College, volgde vanuit deze persoonlijke vraagstelling de afgelopen vijf maanden het Teamleadership Program aan Nyenrode Business Universiteit.

Het beroep van docent is geconcentreerd rond lesgeven. Als teamleider miste Jeroen Roufs verbindingen en nam hij de voortrekkersrol op zich om dit gat in te vullen: ‘Door het programma kreeg ik helder voor ogen dat je een team daadwerkelijk kan smeden, een groeiproces dat we nu aan den lijve ondervinden. Het hele team is bijeengeroepen waarbij de open focus op het groepsproces lag. Ook tijdens de wekelijkse bijeenkomsten zetten we bewust in op teamontwikkeling. Teamverantwoordelijkheid kweken in vrijheid, daar zit de crux.’

Scrummen op school

‘Team performance kan overstijgend sterk zijn’, zo verduidelijkt Jeroen Roufs zijn persoonlijke drijfveer. Agile werken, de innovatieve techniek van kleine, flexibele teams, ziet hij dan ook als een zegen. Maar hoe zet je deze teamtechniek, afkomstig vanuit de IT, om naar de onderwijssituatie? Docent Rini van Solingen maakte de materie praktisch inzichtelijk waardoor Roufs verder kon met de al ingeslagen weg van agile op school. Hij legt uit: ‘Zo zette ik een scrum-team op dat een gloednieuw concept maakt voor de introductieweek. Dat werkt: het gonst van de creativiteit en productiviteit. Wel is het zaak dat je voorwaarden schept. Alle tien teamleden rooster ik volledig uit tijdens proefwerkweken. Dat zijn de sprintjes uit het agile-model. Het pionieren met agile zet ik door; juist voor de broodnodige onderwijsvernieuwing verwacht ik er veel van.’

Talentontwikkeling

Zijn missie? ‘Dat een ieder, met zijn eigen, unieke talenten uit de verf komt. Mijn intuïtieve beleidsbeslissingen kregen op Nyenrode ineens handen en voeten toen Lidewey van der Sluis, hoogleraar Strategisch Talentmanagement, uitlegde hoe de samenstelling van een team in fases evolueert.’ Vier fasen kan je onderscheiden: starter, ster, bouwer en verteller. De typische kenmerken van deze trapsgewijze ontwikkeling geven je als teamleider handvatten. Roufs vertelt: ‘Zo herkende ik in sommige gevallen de volleerde docent als ‘verteller’. Valkuil in deze fase is het wegebben van geestdrift omdat “alles al is gezien”. Hij vervolgt: ‘Je moet deze fase voorkomen en de functie van doorgewinterde docenten gericht verrijken met nieuwe taken en uitdagingen. Dit levert ook een glashelder begrip op: groepeer de juiste personen rond een bepaald project. Het is schitterend te zien dat een team dan floreert.’

Wensenlijstje

Zijn insteek voor de opleiding was theoretisch. ‘Maar’, zo zegt Roufs, ’des te verrassender waren de ontdekkingen rond mijn rol van afdelingsleider. Bijvoorbeeld tijdens de intervisie waarbij je in een groep van zes deelnemers een case evalueert. Best confronterend, maar zo zie je jezelf door andermans ogen. Een verbluffend inzicht was dat ik altijd de jas van afdelingsleider draag; de ander interpreteert alles wat ik doe en zeg vanuit deze rol. Daar sta ik nu meer bij stil.’

Roufs staat te popelen om ook andere opgedane inzichten over teamwork te gebruiken. ‘De visie van coach Leonie van Rijn staat op mijn wensenlijst. Deze legt de ongeschreven regels in verschillende organisatietypes bloot. Het team bespreekt die regels en pikt er eentje uit om samen aan te werken. Mijn hart ligt bij teambuilding en ieders plek daarin te versterken. Het is een ongeslepen diamant in het onderwijs. Een excellerende docentengroep betekent uiteindelijk een excellerende leerling; de toekomst heeft veel voor het onderwijs in petto.’