Audit Board voorkomt perverse prikkel bij accountantscontrole

"Een zelfstandig bestuursorgaan (zbo) moet voortaan de belangrijkste accountantscontroles uitvoeren. Op die manier voorkom je dat commerciële prikkels zorgen dat accountants het cliëntbelang voor het publieke belang stellen en versterk je de controletaak." Dat stellen Herman van Brenk en Remko Renes, beiden universitair docent aan Nyenrode Business Universiteit. Ze pleiten voor een Audit Board die toezicht houdt op de financiële verantwoording van grote organisaties met een belangrijke maatschappelijke functie, zoals banken, verzekeringsmaatschappijen en beursgenoteerde vennootschappen.

Twee petten

De accountantscontrole ligt sinds fraudeschandalen, zoals bij Vestia en Imtech, onder vuur in de publieke opinie en de politiek. "In de huidige marktvorm hebben accountants twee petten op: ze verzorgen een maatschappelijke taak en tegelijkertijd moeten ze hun bedrijfsvoering renderend houden," aldus Renes. "De Audit Board biedt een oplossing voor het probleem van de commerciële prikkel en houdt tegelijk de bestaande accountantsorganisaties in stand. Ze blijven een belangrijke rol in de accountantscontrole spelen, maar niet de publieke taak."

Voordelen

In 2018 deed de AFM al een reeks voorstellen om de kwaliteit van accountantscontroles te verbeteren. Renes en van Brenk gaan een stap verder met hun voorstel door de commerciële prikkel geheel weg te nemen bij de controles. Niet alleen omdat de Audit Board geen adviesdiensten aan cliënten verkoopt, maar ook omdat de controlevergoeding objectief bepaald wordt en er geen sprake meer is van prestatiebeloning. Bovendien kan samenwerking tussen accountantsorganisaties en medewerkers van de Audit Board zorgen voor innovatie en daarmee de wettelijke controletaak versterken.