Topsport in de bestuurskamer

Kogelstoter en discuswerper Rutger Smith, vanaf 2000 maar liefst 27 keer in- en outdoor Nederlands kampioen kogelstoten of discuswerpen én winnaar van zeven zilveren/bronzen medailles bij een EK of WK op één van zijn twee favoriete disciplines, wil nog één keer schitteren tijdens het EK deze zomer in Berlijn en daarna is het gedaan met zijn lange topsportcarrière. Om zich voor te bereiden op zijn maatschappelijke loopbaan daarna begint hij volgende week aan het Sports Leadership Program aan Nyenrode Business Universiteit. Een bestuurlijke functie in de sport is zijn doel.

Na jaren trainen in de Verenigde Staten besloot Smith eind december terug te keren naar Nederland. Dat was hij sowieso al van plan, maar deze opleiding gaf hem het beslissende duwtje. 'Het past perfect in mijn straatje', zegt hij. Smith verbreedde vorig jaar, deels noodgedwongen, al zijn horizon. Hij kreeg in 2017 te maken met fysieke tegenslag. Een geluk bij een ongeluk is dat hij daardoor wel tijd had om zijn eerste meters te maken als trainer.

De bestuurder bepaalt

Inmiddels is hij een ervaring rijker, maar weet hij ook dat zijn hart uiteindelijk niet daar ligt. 'Ik zie dat er in de sport dingen moeten veranderen, dat bepaalde zaken beter kunnen. Een atleet heeft daar misschien een beetje invloed op, maar het is uiteindelijk de bestuurder die beslist. Dat spreekt me meer aan.'

Smith denkt dat zijn verleden als topsporter in een nieuwe leidinggevende functie nut kan hebben. Uit eigen ervaring weten wat er speelt en hoe het eraan toe gaat, is in zijn ogen een voordeel. Al gaat het hem te ver om een professionele sportcarrière als bindende voorwaarde te stellen. Er zijn voorbeelden van bestuurders die het zonder die bagage uitstekend doen. Gevraagd naar zijn eigen inspiratiebronnen zegt Smith onder de indruk te zijn van vertrekkend performance manager bij NOC*NSF Charles van Commenée en van Maurits Hendriks, technisch directeur van de sportkoepel. 

'Het belangrijkste is dat ze ergens voor staan. 'Ja' is 'ja' en 'nee' is 'nee'. Dat is uitzonderlijk, niet alleen in de sport maar in heel Nederland', aldus Smith. Zelf is hij ook niet iemand die zijn mening onder stoelen of banken steekt. Hij zegt waar het op staat, bijvoorbeeld als het om de aanpak van dopingzondaars gaat. Daar heeft het IOC volgens hem de afgelopen Winterspelen nog steken laten vallen. 'Het leek een hele stoere maatregel om een paar Russen uit te sluiten, maar dat waren er hooguit dertig. Ik heb geteld, er stonden er honderdachtenzestig aan de start. Voor een schonere sport is een hardere opstelling nodig.'

De uitgesproken opvatting van Smith komt wellicht deels voort uit frustratie. Hij won op EK’s en WK’s bronzen medailles die pas werden toegekend nadat dopinggebruikers tegen de lamp liepen. Hij zal altijd vechten voor zijn standpunt, maar realiseert zich dat hij zich in bestuurlijke kringen misschien wat diplomatieker moet uiten. Hij vertelt: 'Ik hoop niet dat ik veel zal inbinden, maar bel me daar over een jaar of acht gerust nog eens over terug, haha. Ik blijf wie ik ben, maar ik wil wel resultaat boeken. Hoe dat het beste kan, moet ik nog ontdekken. Ik neem niet voor niets deel aan deze opleiding. Het zou arrogant zijn om te denken dat ik alles al weet.'

Investeren loont

Net zo min weet Smith al waar hij als bestuurder het best tot zijn recht komt. Hij is van mening dat de grootste progressie te boeken is in internationale federaties. De Nederlandse sport zit over het algemeen al goed in elkaar en functioneert naar behoren. Kijk alleen al naar de prestaties op internationale toernooien.

'Meer geld betekent meer succes. Als Nederland vanaf nu flink zou investeren in bijvoorbeeld het bobsleeën, levert dat resultaat op'

Toch zou het geen reden moeten zijn om tevreden te zijn. Zijn stelling is: 'Medailles kan je kopen. Meer geld betekent meer succes. Als Nederland, met al die innovatiemogelijkheden hier, vanaf nu flink zou investeren in het bobsleeën, levert dat resultaat op. Niet meteen, maar over een jaar of acht. Dat is iets om over na te denken.'

Werk aan de winkel

Uitdagingen te over dus en Smith zou graag iets terug doen voor de Nederlandse sport die hem veel gegeven heeft, maar de internationale strijd tegen corruptie en doping lonkt. 'Er is genoeg werk te doen in de sport, nationaal of over de grens, maar laat ik niet te hard van stapel lopen. Eerst deze opleiding maar eens tot een goed einde brengen. En uiteraard waardig afscheid nemen op het EK.'

Dit artikel is ook verschenen op Sport Knowhow XL.