“Onze aarde verlangt iets anders van ons dan gekibbel”

“Laten we polarisatie omarmen. Vanuit polarisatie kunnen we kijken naar tegenstrijdige belangen, deze in kaart te brengen en verbinden. Zo kunnen we tot innovaties komen”. Dit is de oproep die Maria van der Heijden, voorzitter MVO Nederland, deed in haar opening bij de tiende Henk van Luijklezing op 27 mei. Het thema van deze editie was: Polarisatie rondom duurzaamheid. André Nijhof, hoogleraar duurzaamheid aan Nyenrode Business Universiteit, leidde de bijeenkomst.

In de online bijeenkomst gaven Naomi Ellemers, hoogleraar sociale en organisatie psychologie universiteit utrecht, Maria van der Heijden, voorzitter MVO Nederland en Ingrid Thijssen, voorzitter VNO-NCW hun visie op het thema. Driekwart van de deelnemers herkent de polarisatie in duurzaamheid, zo bleek uit de navraag. 

Van intentie naar verankering

Ellemers legt uit dat mensen organisaties vooral beoordelen op morele vraagstukken. “Men wil echtheid en verantwoord ondernemerschap. Men maakt zich zorgen over ‘lukt dat dan wel’ als er duurzame doelen gesteld zijn. Maar falen is niet erg, zolang men er maar eerlijk over is. Niet eerlijk zijn over je falen is moreel falen, en dat veel erger” Als we verder kijken dan alleen de intentie rondom duurzaam handelen, zijn er volgens Ellemers vier fasen: intentie, doel, middelen en verankering. “Minder dan de helft blijft in de eindfase over”. 

Handelingsperspectief

Ingrid Thijssen vroeg zich af hoe we enthousiasme en betrokkenheid van de jonge generaties om kunnen zetten in het realiseren van doelen. “Het begint met een inspirerend verhaal waarmee we de jonge generatie betrekken. Iedereen moet handelingsperspectief krijgen. Wat kan ik doen? Hoe kan ik dat doen? Wie helpt mij? Dit geldt voor burgers én ondernemers.” Volgens Thijssen is de tijd van pilots en pionieren voorbij. “We moeten nú oplossingen goed regelen en dit op grote schaal uitvoeren.” Haar oproep aan het nieuwe kabinet luidde: “Niet aarzelen, maar budget vrijmaken en doen!”

In het tafelgesprek over polarisatie in duurzaamheid gaf Thijssen aan dat we elkaars intenties niet in twijfel moeten trekken omdat dit averechts werkt op het gebied van samenwerken. Ellemers sloot zich hierbij aan: “Als je dat doet maak je iets kapot, in plaats van dat je goede initiatieven als ondernemerschap steunt.”

Moed en lef

Van der Heijden gunt een ieder moed en lef om vanuit eigen rol stappen te zetten. En het geduld om polarisatie als iets positiefs te zien. Thijssen sloot af met de woorden: “Willen we klimaatdoelen halen dan moeten we effectief samenwerken tussen bedrijven, overheden en partners. Onze aarde verlangt iets anders van ons dan gekibbel”.

Henk van Luijk was de eerste hoogleraar bedrijfsethiek bij Nyenrode Business Universiteit en de eerste in Europa. “Een pionier dus”, aldus André Nijhof. Hij overhandigde bloemen aan Marthe van Nes, de weduwe van Henk van Luijk. Zij is bij iedere editie van deze lezing aanwezig geweest. Deze bijeenkomst gaf haar hoop voor de toekomst, wat ook bij Henk had gepast. “Hij was een optimistisch mens”.