Personeel vasthouden in een krappe arbeidsmarkt? Dat vraagt om een andere manier van leidinggeven. Bedrijven en organisaties functioneren niet op basis van individuen, ze worden sterk, actief en flexibel als alle medewerkers er samen iets van maken.
Een leidinggevende die in tijden van arbeidskrapte hartstochtelijk uitweidt over de bedrijfscultuur? Hier heeft iemand de boot gemist. Praten over bedrijfscultuur is denken langs oude lijnen. ‘Vooral als het gaat om het werven en behouden van personeel, zet je jezelf ermee op achterstand,’ zegt Lidewey van der Sluis, hoogleraar Strategisch Talent Management en Organisatorisch Leiderschap aan Nyenrode Business Universiteit. Van der Sluis begeeft zich dagelijks op de brug tussen wetenschap en praktijk: ‘In het vakgebied leiderschap is heel lang gedacht dat organisaties functioneren op basis van individuen. Investeer in het binnenhalen en binnenhouden van betere individuen en de organisatie wordt vanzelf beter, dat was het idee. We hebben er veel onderzoek naar gedaan en wetenschappelijk kunnen aantonen dat dat niet het geval is. Een organisatie wordt juist sterk, actief, flexibel en beweeglijk als alle medewerkers er sámen iets van maken: als ze elkaar helpen om beter te worden, als het een lerende community is waarin ook de minder sterke bouwstenen aan kracht winnen.’ In dit nieuwe inzicht is voor het afgesleten begrip ‘bedrijfscultuur’ volgens Van der Sluis geen plek: ‘Het lijkt te zeggen: zó doen wij het hier, alsof ‘het’ vastligt. Maar dat ‘het’ hangt in de lucht, is vluchtig. Het gaat om het cement, om dat wat er tussen de mensen is en gebeurt, dát moet je zien te managen. Bij Starbucks noemen ze het ‘the secret sauce’, in Nederland noemen we het de ‘vibe’. Aan het HR-jargon van instroom, doorstroom en uitstroom heb ik wisselstroom toegevoegd: hoe stroomt het tussen de mensen, helpen ze elkaar, maken ze elkaar beter, inspireren ze elkaar?’ Goede wisselstroom voorkomt uitstroom. De toepassing ervan kun je leren: aandacht voor persoonlijke en professionele ontwikkeling is de kern van de MBA-opleidingen bij Van der Sluis’ thuisbasis Nyenrode.
‘Make mindset’
Van der Sluis spreekt ook over ‘the dance’: ‘Die metafoor gebruik ik om uit te leggen hoe het in organisaties intern werkt tussen collega’s. Hun functioneren is afhankelijk van de dans die je samen danst. De interactie tussen leidinggevende en leidingkrijgende evenals de interactie tussen collega’s onderling helpt of hindert de organisatie in haar functioneren. Leidinggevenden zetten daarin de toon. Doe je je werk vooral op basis van je eigen belang of het belang van de organisatie? Dat verschil is cruciaal. Het werk dient in perspectief te staan van de bedoeling van de organisatie. Van iedereen. In sterke organisaties is er sprake van onderling respect, een overkoepelende missie en gedeelde waarden. Daar weten ze wat de wetenschap heeft blootgelegd: dat de kracht van de organisatie afhankelijk is van de bijdrage van iedere collega en het verlangen om er samen iets van te maken.’
Met goede leiderschapsskills haal je die kracht naar boven, zegt Van der Sluis: ‘In organisaties die dit inzicht succesvol hebben geleerd en toegepast, bruist het van de energie, door opleiding en educatie weet iedere collega dat hij of zij ertoe doet. Er is een wisselstroom die ervoor zorgt dat ze elkaar helpen en beter maken. Die onderlinge verbondenheid tussen mensen in organisaties fascineert me. Daarin kan van alles gebeuren. En daar gebeurt het ook.’
Achterstevoren denken
In succesvolle organisaties wordt volgens Van der Sluis collectief achterstevoren gedacht: ‘Mensen denken daar niet primair aan hun eigen geluk en loopbaandoelen. Dat is individueel vooruitdenken. Achterstevoren denken gaat over: waar is de organisatie voor bedoeld en wat heeft de organisatie van mij en ons nodig? Met dat doel voor ogen trek je de toekomst als het ware naar je toe, en zet je je werk per definitie in het licht van de missie. Als iedere collega dat doet, dan wordt werken voor iedereen in de organisatie een zinvolle bezigheid en een groot voorrecht om te mogen doen.’
Prof. dr. Lidewey van der Sluis is hoogleraar Strategisch Talent Management en Organisatorisch Leiderschap aan Nyenrode Business Universiteit.
Dit artikel is eerder verschenen op Topic Nederland.
Gerelateerde opleidingen
-
DORA webinar voor executives en toezichthouders in de verzekeringssector
Startdatum: 8 en 14 november 2024Taal:- Nederlands
Locatie:- Online
In samenwerking met het Verbond van Verzekeraars organiseren wij een webinar waarin we nader ingaan op de impact van DORA op jouw organisatie en op jouw als bestuurder.
Bekijk opleiding -
Module Duurzaam beleggen & ESG risicomanagement | Pensioensector
Startdatum: 29 november 2024 en 28 maart 2025Taal:- Nederlands
Locatie:- Den Haag
Tijdens deze module worden alle facetten van duurzaamheid die bij pensioenfondsen op de bestuurderstafel liggen in één dag volledig en systematisch op een rij gezet op een manier die onmiddellijk toepasbaar is .
Bekijk opleiding -
Module Vermogensbeheer & beleggingsbeleid | Pensioensector
Startdatum: 7 november 2024 en 13 maart 2025Taal:- Nederlands
Locatie:- Breukelen
- Den Haag
Deze 3-daagse module biedt je inzicht in de belangrijkste aspecten van het beleggingsproces, de macro-economische factoren en de risico’s.
Bekijk opleiding -
Collegereeks Bedrijfskunde voor HR
Startdatum: 4 november 2024, 6 maart 2025Taal:- Nederlands
Locatie:- Breukelen
Tijdens de collegereeks Bedrijfskunde voor HR dagen experts je uit om in korte tijd waarde te creëren voor jouw organisatie en je waarde als HR-professional te verhogen.
Bekijk opleiding -
Masterprogramma Vermogensbeheer | Pensioensector
Startdatum: 24 maart 2025Taal:- Nederlands
Locatie:- Breukelen
Tijdens dit programma leer je beter omgaan met het zware eisenpakket en druk, waar ieder in de pensioensector mee te maken hebt.
Bekijk opleiding