Het onderzoekterrein van duurzaamheids- of ESG-verslaggeving gaat steeds meer de diepte in om prikkels en consequenties van die verslaggeving te ontrafelen. Begin dit jaar heeft René Orij, hoogleraar Duurzaamheidsverslaggeving aan Nyenrode Business Universiteit, twee onderzoeken gepubliceerd waarbij de rol van bestuurders onder de loep is genomen, in samenhang met mogelijke opportunistische sturing van duurzaamheidsverslaggeving. Bij die sturing gaat het om het beter of juist minder goed rapporteren op duurzaamheidsterrein, in vergelijking met de bijbehorende onderliggende prestaties op dat terrein.
Als ondernemingen hun prestaties in het verslag beter weergeven dan ze zijn, noemen we dat ‘greenwashing’. Dit is inmiddels een bekend concept: de ondernemingen ‘groener’ voorstellen dan deze zijn. Er zijn ook ondernemingen die ‘onder-rapporteren’ over hun prestaties, het zogenaamde ‘brownwashing’. Dat fenomeen bestaat omdat sommige ondernemingen verwachten door de markt ‘gestraft’ te worden als ze onrendabele duurzaamheidsinvesteringen hebben gedaan. Dat kan komen omdat ze laat ingespeeld hebben op ESG-ontwikkelingen. Greenwashing en brownwashing worden beide als opportunistisch verslaggevingsgedrag gezien: rapporteren wat de opsteller van het rapport het beste uitkomt. Ze worden samen ook wel ‘decoupling’(ontkoppeling) genoemd. Orij heeft in twee aparte onderzoeken twee verschillende bestuurderskenmerken verbonden aan ontkoppeling; de ‘machtige’ CEO en de CEO met een financiële achtergrond.
‘Machtige’ CEO’s tonen minder commitment
De ‘machtige’ CEO blijkt vaker verslaggeving op het gebied milieuprestaties bij te sturen. In dit onderzoek is gebruik gemaakt van Amerikaanse data. De ‘macht’ van de CEO is gemeten met een maatstaf die eerder door andere onderzoekers is gebruikt: hoe hoger de beloning van de CEO is dan de beloning van de ‘peers’, hoe machtiger de CEO wordt beschouwd. Daarbij is rekening gehouden met mogelijke verschillen tussen bedrijfstakken e.d.. De onderzoekers concluderen dat machtige CEO’s minder ESG-commitment tonen dan minder machtige CEO’s, als het gaat om duurzaamheid. Machtige CEO’s gaan meer hun eigen gang en zetten duurzaamheid en de verslaggeving in op een manier die hen persoonlijk het beste past. Persoonlijk beter en wellicht minder goed voor de onderneming en zeker minder goed voor maatschappij en milieu.
CEO met financiële achtergrond minder opportunistisch in duurzaamheidsverslaggeving
Het tweede onderzoek gaat over de achtergrond van de CEO, om precies te zijn over de opleiding op financieel vlak. Het blijkt dat CEO’s met een financiële achtergrond ontkoppeling verminderen, dus minder opportunistisch gedrag vertonen. Dit is vastgesteld voor een groep ondernemingen uit de hele wereld (dus anders dan de Amerikaanse data hierboven). Het resultaat van het onderzoek kan worden verklaard op twee manieren: ten eerste, deze CEO’s hebben meer verstand van verslaggeving en hechten meer belang aan een juiste weergave van prestaties in de verslaggeving. Minder ontkoppeling kan gezien worden als een manier om kwalitatief betere verslagen op te stellen. Ten tweede, deze CEO’s begrijpen de vraag van de markt en van de andere stakeholders beter dan andere CEO’s en hebben een sterkere prikkel om juiste informatie te verschaffen.
Opportunistische bijsturing van verslaggeving en ‘opleidingsbijsturing’
Bij het opstellen van een duurzaamheidsverslag bestond tot nu toe veel ruimte voor bijsturing door de opstellers (en de sturende CEO). De verwachting is dat met de invoering van de Corporate Sustainability Reporting Directive, de CSRD, die ruimte beperkt zal worden. Die CSRD is weliswaar een Europees feestje, maar is ook een voorbeeld voor de rest van de wereld.
Voor een onderwijsinstelling als Nyenrode Business Universiteit kunnen de conclusies uit dit onderzoek duurzaamheidsverslaggeving als opleidingsthema op de kaart te zetten: bestuurders kunnen ‘bijgestuurd’ worden door middel van opleidingen om vast te stellen dat bijsturing van verslaggeving om persoonlijke redenen geen goed idee is.
KPMG en Nyenrode hebben het ESG Innovation Institute in het leven geroepen om organisaties te helpen bij de transitie naar duurzaamheid. Organisaties kunnen met de ESG-thema’s in hun bedrijfsvoering meerwaarde creëren door evenwicht aan te brengen tussen financieel economische resultaten, transparantie, sociale belangen en het milieu. Het maakt de nieuwste ESG-kennis, vaardigheden en eco-systeem toegankelijk voor iedereen die de route naar duurzaamheid professioneel en weloverwogen wil versnellen.
Bronnen:
- Gull, A. A., Hussain, N., Khan, S. A., Mushtaq, R., & Orij, R. (2023). The power of the CEO and environmental decoupling. Business Strategy & the Environment, ‘in de pijplijn’ voor definitieve publicatie.
- Khan, S.A., Orij, R. & Vu, N. (2023). Financial expert CEOs and corporate social responsibility decoupling. International Journal of Business Governance and Ethics, ‘in de pijplijn’ voor definitieve publicatie.
Tags
Gerelateerde opleidingen
-
Modulair Executive MBA in Business & Sustainable Transitions
Startdatum: voorjaar & najaarTaal:- Nederlands
Locatie:- Breukelen
In de Modulair Executive MBA in Business & Sustainable Transitions ligt de focus op transities die gaande zijn rondom duurzaamheid.
Bekijk opleiding -
Behavioral and Cultural Governance Program
Startdatum: 27 januari 2025Taal:- Nederlands
Locatie:- Breukelen
Tijdens het Behavioral and Cultural Governance Program staan moderne dilemma’s rond wendbaarheid en verandervermogen van organisaties centraal. Hoe bouw je een gezonde organisatie met een gezond ecosysteem?
Bekijk opleiding -
Nyenrode Commissarissen Community
Startdatum: 16 september 2024Taal:- Nederlands
Locatie:- Breukelen
- Den Haag
- Online
Membership voor alumni van de Nyenrode Commissarissencyclus.
Bekijk opleiding -
Nyenrode Commissarissencyclus
Startdatum: 11 en 12 februariTaal:- Nederlands
Locatie:- Breukelen
Versterk je kennis, inzicht en handelingsperspectief als commissaris of toezichthouder.
Bekijk opleiding -
Digitalization and Boardroom Dynamics
Startdatum: 19 maart 2025Taal:- Engels
Locatie:- Breukelen
Biedt contrete handvatten om IT en innovatie af te stemmen in het licht van de dynamiek van de bestuursbeslissingen.
Bekijk opleiding -
New Board Program
Startdatum: 13 februari 2025Taal:- Nederlands
Locatie:- Breukelen
Dit programma inspireert en daagt leidinggevenden uit om hun bestuurskwaliteiten te optimaliseren in een omgeving waarin stakeholders steeds veeleisender zijn.
Bekijk opleiding