De geleerde lessen van het innovatie ecosysteem Brainport voor corporate IT

Blog: Bart van der Linden, research fellow & PhD kandidaat Nyenrode Business Universiteit
Brainport_1
Publicatiedatum: 4-9-2019

In Hightech regio Brainport werken bedrijven steeds succesvoller samen in een business ecosysteem. Om deze reden stond de rondetafel van 10 september jl. in het teken van twee organisaties in deze regio die gekenmerkt wordt door samenwerking in de maakindustrie. Wim Renders en Hans Dijkhuis namen de deelnemers mee in de successen van Brainport’s High Tech Software cluster en ASML. 

De voorbereidingen van wat nu Brainport heet begonnen begin jaren negentig. Er vielen toen veel ontslagen bij Philips, DAF Trucks en hun toeleveranciers. In reactie daarop besloten 21 gemeenten in de regio Eindhoven om gezamenlijk de regio te versterken. Zo bouwde de regionale overheid uiteindelijk in een 'Triple Helix' voort aan het innovatie ecosysteem Brainport Eindhoven als samenwerkingsorgaan tussen overheid, bedrijfsleven en kennisinstellingen. ASML is op dit moment één van de belangrijkste spelers binnen dit business ecosysteem.

Brainport development

Wim Renders is hoofd van het High Tech software cluster, een project van Brainport Development, niet te verwarren met Brainport Industries. Om een goed beeld te schetsen: Brainport Industries is een cluster van high tech toeleveranciers van bedrijven als ASML, NXP, Philips, VDL en Océ. Deze toeleveranciers vormen samen een ecosysteem onder de naam Brainport Industries. Het High Tech software cluster is een cluster van ongeveer 30 software leveranciers die samen het ecosysteem vormen voor verdere digitalisering van de maakindustrie in Brainport.

Brainport_2

Clusteren

Renders geeft aan dat er 30 software partijen in het cluster samenwerken ten behoeve van de toeleveranciers van de OEM’s[1], zoals ASML. Deze toeleveranciers hebben allen hun eigen strategie, maar doordat ze beseffen dat met samenwerking meer bereikt wordt, is het cluster Brainport Development ontstaan. Vaak zien de partijen dat ze complementair zijn aan elkaar, wat belangrijk is. Als voorbeeld van meer kunnen bereiken door samenwerking geeft Renders aan dat de kans op succes groter wordt als je als cluster binnen de overheid iets voor elkaar wilt krijgen. 

Digitale Twins & koppelingen

Voor de maakbedrijven is het van belang dat ze snel digitaliseren. Samenwerken is dus pure noodzaak. Een aantal hebben volgens Renders nog wel wat stappen te zetten. Gelukkig wordt digitalisering binnen Brainport middels verschillende projecten gezet. Twee voorbeelden haalt Renders aan. Het eerste voorbeeld is de noodzaak om met digitale twins aan de slag te gaan. Softwarematig wordt dan een digitale twin van de hardware-prototype gemaakt. Zo kunnen kinderziektes in de digitale twin een vroeg stadium en op een goedkopere manier gevonden worden. Een tweede voorbeeld is de 'The Smart Connected Supplier Network' (SCSN). Dit is een initiatief van Brainport Industries met steun van de topsector HTSM, softwareleveranciers en TNO om de high-tech maakindustrie te ondersteunen bij het digitaliseren van de keten. In het Fieldlab Smart Connected Supplier Network wordt gewerkt aan oplossingen voor het koppelen van ict-systemen tussen bedrijven in het ecosysteem.

ASML

Hans Dijkhuis is lang directeur inkoop bij ASML geweest. Hij geeft aan dat het vaak lastig is binnen grote bedrijven om snel besluiten te nemen en op te volgen. En dat is begrijpelijk, omdat er lange communicatielijnen zijn en veel afdelingen die moeten meebeslissen. Vooral voor ontwikkelprojecten kan dit tot vertragingen leiden. Voor ASML is dat echter geen optie. De productie van chips staat onder hoge druk en klanten van ASML rekenen daarom erop dat ASML op tijd levert. Voor inkoop en leveranciers is de top van ASML erg toegankelijk. Zij zien namelijk de noodzaak van het zo vroeg mogelijk betrekken van goede toeleveranciers, waarbij een lange samenwerking de intentie is. Dat is de reden dat de top van ASML het ecosysteem gedachtegoed geïnitieerde en nog steeds actief ondersteunt. Er zit natuurlijk wel wederkerigheid in. Bijvoorbeeld dat ze ook op tijd technologie ontwikkelen en beschikbaar hebben en dat zij op hun beurt de keten met toeleveranciers op orde hebben. Dat betekent dat alle schakels wereldwijd, inclusief ASML in staat zijn op tijd en competitief zullen leveren. Dat is wat ASML haar klanten belooft.

Brainport_4

Succesvol ecosysteem

Wil een ecosysteem succesvol zijn, dan moeten alle bedrijven kunnen groeien. Alle deelnemers zijn gezamenlijk verantwoordelijk dat de omstandigheden duurzaam in stand worden gehouden. Duurzaam is in dit verband superflexibel op veranderende marktomstandigheden en technologische ontwikkelingen. Ten tweede gaat het om mitigeren van risico’s binnen dit soort waardeketens met veel schakels. Er is een grote onderlinge afhankelijkheid tussen de bedrijven in het ecosysteem. En doordat ze in omvang enorm verschillen, is de impact ook verschillend. Kleine bedrijven kunnen bij het omvallen het ecosysteem enorme schade  toebrengen. Er zal structureel gekeken moeten worden wat de risico’s zijn bij bepaalde impact en hoe ze het meest doelmatig te mitigeren. 

Groot en klein

Volgens Dijkhuis zijn alle toeleveranciers belangrijk in het ecosysteem van ASML. En als het gaat om innovatie vooral ook de kleine partijen. Zij zijn namelijk wendbaar en vaak komen de innovaties, vooral op het gebied hoe je iets kan maken, vanuit de hoek van de kleinere toeleveranciers. Het is daarom van belang dat die partijen levensvatbaar blijven. Om dat te bereiken wordt er intensief door de technici van alle deelnemers samengewerkt. Zowel die van ASML als van de toeleveranciers. Soms wel 4 lagen diep. Zodoende kan kennis snel gedeeld worden. Dit motiveert partijen om nog nauwer samen te werken.

E = MC2

Professor Hajdasinski geeft tijdens colleges graag een draai aan Einstein’s alom bekende formule E = MC2. E is dit geval effectiviteit waarbij motivatie maal de competenties in het kwadraat staan. Als de motivatie nul is, dan maakt het niet uit hoe competent iemand is. En die motivatie is nodig om een ecosysteem succesvol te houden. Daarbij zijn de heren het met elkaar eens dat het over respectvol en ethisch samenwerken gaat, waarbij onder andere iedere partij de ander de omzet gunt. 

Brainport_5

Inkopen en ecosystemen

Dijkhuis geeft aan dat er een duidelijk verschil zit tussen outsourcing contracten en een ecosysteem. Dat komt tot uiting tijdens het contracteren van ICT. Daarbij gunt men regelmatig de marge niet. Daarnaast loopt een ICT contract na een aantal jaren af, waarbij een ecosysteem is de samenwerking voor de lange termijn. Contracten zorgen meestal voor het vastzetten van een dienst, terwijl de techniek door ontwikkelt met de tijd. Het is in ieder geval van belang dat er een heldere technologie roadmap moet zijn. Met een dergelijke roadmap is het mogelijk een ecosysteem op te zetten, in plaats van losse diensten te contracteren. 

Een aantal geleerde lessen van van deze middag voor ICT-afdelingen op een rijtje:

  • Sourcen moet vanuit strategisch oogpunt gedaan worden; de organisatie moet er namelijk voor ingericht worden.
  • Source vanuit de perspectief van de eindklant. Met andere woorden, vertaal de behoefte van de eindklant van de eigen organisatie naar de behoefte die jij als uitbestedende organisatie hebt.
  • Zorg als uitbesteder zelf voor een duidelijke (ICT) strategie en deel deze met de dienstverleners.
  • Pas waar mogelijk de ICT strategieën die men heeft op elkaar aan, waar mogelijk. Met andere woorden zorg ervoor dat er wederzijdse afhankelijkheid ontstaat.
  • Gun de dienstverlener zijn winst en successen. 

 
Presentatie Hans Dijkhuis

(1)Original Equipment Manufacturers

Nyenrode Business Universiteit en T-Systems Nederland hebben sinds 2 jaar een onderzoeksprogramma over digitale ecosystemen. Dit programma bestaat uit onder meer uit onderzoek en het delen van kennis middels rondetafels en themadagen.

Voor meer interesse neem je contact op met Bart van der Linden. 

Gerelateerde opleidingen

  • Frontrunners in Stewardship

    Startdatum: Startdatum in overleg
    Taal:
    • Nederlands
    Locatie:
    • Breukelen

    Organisaties staan vandaag de dag voor grote transitie opgaves met toenemende eisen in wetgeving en financiering, kritischer consumenten en NGO’s. Daar tegenover staat dat organisaties in deze tijd grote kansen kunnen benutten om tot nieuwe markten en nieuwe, toekomstbestendige business modellen te komen. Hoe organiseer je dat? En hoe krijg je daarin medewerkers en partijen in de keten mee?

  • Collegereeks Leidinggeven aan Supply Chain Innovaties

    Startdatum: 2 december 2024
    Taal:
    • Nederlands
    Locatie:
    • Breukelen

    In de collegereeks komt aan de orde hoe je (nog) beter invulling kan geven aan ketensamenwerking, sociale innovatie en transparantie.

    Executive Education
  • Advanced IT Program

    Startdatum: 5 maart 2025, 23 april 2025
    Taal:
    • Nederlands
    Locatie:
    • Breukelen

    Tijdens Advanced IT Program krijg je de kennis, vaardigheden en inzichten aangereikt die nodig zijn om een succesvolle en dynamische IT-leider te zijn.

  • Masterclass Digitaal leiderschap in het bedrijfsleven

    Startdatum: 11 maart 2025
    Taal:
    • Nederlands
    Locatie:
    • Breukelen
    • Online

    Als je organisaties succesvol wilt transformeren naar het digitale tijdperk dan heb je leiders nodig met een visie op alle aspecten van de digitalisering.

  • Business Value of Data and Technology - MBA module Business & IT

    Startdatum: September 2025
    Taal:
    • Engels
    Locatie:
    • Breukelen

    Biedt academische kennis en praktische hulpmiddelen om IT en data doelgericht te organiseren.

    Executive Education Workshop 17