Niels van Nieuw Amerongen: de eerste 100 dagen

Begin dit jaar werd Niels van Nieuw Amerongen aan Nyenrode Business Universiteit niet alleen hoogleraar maar ook Academisch Verantwoordelijke voor de Accountancy-opleidingen. Hij staat voor de academische kwaliteit van de opleidingen en is betrokken bij accreditaties. Hij vertelt over zijn ervaringen in de eerste 100 dagen in deze nieuwe rol.

Waar Van Nieuw Amerongen verantwoordelijk is voor de academische kwaliteit, is het MT Accountancy dat voor de strategie en het operationeel reilen en zeilen van de opleiding. Hij benadrukt dat die dingen nauw met elkaar verbonden zijn: “Als ergens iets hapert op het operationele vlak, dan kan vroeg of laat de kwaliteit onder druk komen te staan. Het is belangrijk om daar met elkaar zicht op te houden.”

In gesprek met accountantskantoren

Samen met de programmadirecteur, Constant Rams, zal hij ook in gesprek gaan met de accountantsorganisaties: “Daarbij kijk ik vooral met de kwaliteitsbril. Je kunt signalen opvangen die kantoren terugkrijgen van hun medewerkers die bij ons studeren. Soms gaat het dan over kwaliteit, maar het kan ook gaan over een onderwerp waar ze op dat kantoor veel tegenaan lopen: hoe komt dat terug in de accountantsopleiding?"

Duurzaamheidsverslaggeving

De verdere implementatie van het onderwerp duurzaamheidsverslaggeving in de opleiding, noemt hij de grootste uitdaging voor de komende tijd: “De hele accountantsopleiding draait om één ding: dat de accountant een verklaring geeft bij de financiële jaarcijfers. Met duurzaamheidsverslaggeving komt daar in het bestuursverslag een heel domein bij, waar de accountant ook afzonderlijk assurance bij geeft. Belangenorganisaties kunnen een rol spelen, milieuproblematiek, kinderarbeid, enzovoort. Dat is zo veelomvattend, dat gaat echt vergaande impact hebben, door de hele opleiding heen. In een aantal kernvakken heeft duurzaamheidsverslaggeving al de nodige aandacht. De uitdaging is nu het systematischer integreren van een nieuw kennisdomein, met bijbehorende vaardigheden die de accountant in de gereedschapskist moet gaan hebben.”

Streams vragen om coördinatie

Eind mei komt de Commissie Eindtermen Accountantsopleiding, de CEA, langs voor een beleidsgesprek. Dan staat het thema duurzaamheid op de agenda. De vorige keer was dat het onderwerp IT. Van Nieuw Amerongen: “De CEA ziet IT, net als duurzaamheid, als een stream die door alle vakken heen loopt. Het ingewikkelde is dan: hoe zorg je dat dat allemaal op elkaar afgestemd blijft? Je moet zorgen voor een bepaald coördinatie-mechanisme.”

IT en MKB: specialismen?

“Je ziet steeds meer dat de accountant ook dataspecialisten inzet, om voldoende zicht te krijgen op de consistentie van interne data en externe data. Doe je dat in de opleiding of komt een zelfstandig specialisme bij?” Dat vindt hij een actuele vraag. MKB zou ook zo’n specialisme kunnen zijn: “Er zijn veel problematieken die heel specifiek zijn voor MKB-kantoren, zoals de rol van de directeur-grootaandeelhouder, de inrichting van de interne beheersing, de strategie en de risico-inschattingsprocedures. En bijvoorbeeld ook de recent gepubliceerde concept-controlestandaard voor Less Complex Entities. Dat soort elementen in het curriculum inpassen kan lastig zijn, gezien de eindtermen en vakken die al vol zitten. De Praktijkopleiding en ook Permanente Educatie lenen zich daar meer voor.”

Oplossingen voor de problemen van morgen

“Als opleiding moet je meedenken aan een oplossing voor de problemen van morgen”, vindt Van Nieuw Amerongen. “Dat doe je met academisch onderzoek, bijvoorbeeld in het onderzoeksjaar in de Master. Je verkent daarin wat de trends zijn en je probeert het gedrag van mensen te voorspellen. Soms kun je in onderzoek al dingen aan zien komen die in de praktijk nog niet relevant zijn.” Hij wil dan ook docenten die én academische kwaliteit kunnen leveren, én bij zijn met de actuele praktijk.

Intervisie-perspectief

Als voorbereiding op die problemen van morgen leren studenten om vraagstukken vanuit verschillende perspectieven te bekijken. Bijvoorbeeld binnen de Praktijkopleiding, en ook bij de Professional Leadership Development Journey, PLDJ, een vak dat door de hele opleiding heen loopt. Van Nieuw Amerongen: “Studenten wordt gevraagd om te reflecteren op zichzelf, op hun werkomgeving en op hun maatschappelijke rol. Uiteindelijk kun je dat intervisie-perspectief weer doorgeven aan anderen. En heb je de vaardigheden ontwikkeld om zelf jouw weg in vraagstukken te vinden.”

Best practices

“Iedereen, zonder uitzondering, heeft iets met academische kwaliteit,” merkte hij in zijn gesprekken met betrokkenen bij de opleiding. “Je ziet dat mensen vanuit een intrinsieke motivatie verder willen komen, we doen het met z’n allen.” In het rapport van het laatste CEA-onderzoek las hij de aanbevelingen, maar viel hem ook op dat in het centrale rapport over alle universiteiten, Nyenrode een vrij groot aandeel heeft in de genoemde best practices. “We zijn de grootste accountantsopleiding, en daarmee aan onze stand verplicht om voorop te blijven lopen,” vindt hij. “Dat is ook de ambitie.”